Maceracja pozwala na otrzymywanie wyciągów alkoholowych lub wodnych zwanych ekstraktami (Extractum).

Maceracja jest metodą wytrawiania substancji czynnych z surowców roślinnych. Polega na zalaniu surowca wybranym zgodnie z przepisem rozpuszczalnika i pozostawieniu roztworu w temperaturze pokojowej przez wskazany w przepisie czas. Do sporządzania maceratów nie można używać surowców bardzo silnie działających.

W wyniku procesu maceracji otrzymywane są maceraty (Macerationes), będące płynnym wyciągiem z surowca roślinnego. Wyciągi wodne surowców roślinnych cechują się małą trwałością. Przykładem maceracji z użyciem wody jest maceracja całych nasion lnu. Nasiona umieszcza się na gazie i przepłukuje, a następnie przenosi do naczynia i zalewa przepisaną ilością wody, miesza i zostawia w temperaturze pokojowej na 30 min. Po czasie uzyskany wyciąg przecedza się przez gazę, a nasiona przepłukuje wodą, którą dołącza się do maceratu.

Maceracja będąc metodą ekstrakcji opiera się na zjawisku dyfuzji. Po dodaniu rozpuszczalnika do rozdrobnionego surowca następuje wyodrębnienie związków czynnych, które zgodnie z prawem dyfuzji przenikają do warstwy płynnej, do momentu wyrównania stężeń pomiędzy komórkami roślinnymi a rozpuszczalnikiem.

Podczas maceracji jednostopniowej całą ilość rozpuszczalnika zużywa się w początkowym etapie procesu. Do maceracji jednostopniowej zalicza się m.in. macerację prostą i macerację z mieszaniem.

Maceracja prosta

Surowiec roślinny rozdrobniony zgodnie z przepisem umieścić należy w pojemniku z zamknięciem. Następnie do surowca w pojemniku dodawana jest cała objętość wskazanego w przepisie rozpuszczalnika. Tak sporządzony płyn pozostawia się w chłodnym miejscu bez dostępu do światła na okres kilku dni. Dla etanolu 70% najczęściej jest to 7-10 dni. Pozostawiony płyn należy często mieszać, aby wspomóc proces dyfuzji.
Po upływnie wskazanego w przepisie czasu macerat zlewany jest znad surowca, a sam surowiec wyciskany jest z użyciem prasy lub wirówki.

Maceracja z mieszaniem

W porównaniu do maceracji prostej maceracja z mieszaniem pozwala na skrócenie czasu ekstrakcji w temperaturze pokojowej. W maceracji z mieszaniem, surowiec wraz z rozpuszczalnikiem umieszczany jest wewnątrz maceratora obrotowego, który wprawiony w ruch nieustannie je miesza. W zależności od konstrukcji ekstraktora proces mieszania może się też odbywać przy użyciu mieszadła.

Obraz xbqs42 z Pixabay